 |
 |
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
PARTNERZY 
|
|
|
|
SZTUKA NA PERYFERIACH Anna Leśniak Jak we współczesnym świecie kształtują się zależności między tym, co w centrum zainteresowania, miejscami, które liczą się na finansowej czy kulturalnej mapie świata, a prowincją, peryferiami, obszarami wykluczonymi z „głównego obiegu”, zapytali kuratorzy wystawy Dialogi z przestrzenią: Centrum – peryferia. Z tym problemem zmierzyło się kilkunastu młodych artystów z różnych regionów Polski. Wypowiedzieli się w malarstwie, fotografii, były też obiekty oraz akcje artystyczne.27.04 - 13.05. 2007, Galeria Promocji Młodych, BOK, Limanowskiego 166. Jak we współczesnym świecie kształtują się zależności między tym, co w centrum zainteresowania, miejscami, które liczą się na finansowej czy kulturalnej mapie świata, a prowincją, peryferiami, obszarami wykluczonymi z „głównego obiegu”, zapytali kuratorzy projektu "Dialogi z przestrzenią: Centrum – peryferia". Z tym problemem zmierzyło się kilkunastu młodych artystów z różnych regionów Polski. Wypowiedzieli się w malarstwie, fotografii, były też obiekty oraz akcje artystyczne. Dwie artystki z Torunia – Agata Urbańska i Katarzyna Łyszkowska, nie przejmując się tym, co dzieje się w galerii (wernisażowe przemówienia i lampka wina) urządziły za płotem, z tyłu budynku BOKu piknik. Popijały herbatę (?) z zastawy z dizajnem rodem z PRLu. Słuchały muzyki z magnetofonu typu jamnik. Ich akcję można było obserwować z okna galerii, jednak widzowie, którzy chcieli bliżej przyjrzeć się działaniom artystek musieli zadać sobie trochę trudu i wyjść poza przestrzeń galeryjną. Urbańska i Łyszkowska w bardzo prosty, lecz wymowny i ironiczny sposób skomentowały relacje centrum - peryferia. Świadomie wyalienowały się murów instytucji, tym samym przypominając, że sztuka często dzieje się spontanicznie, poza ramami instytucjonalnych uwarunkowań. Podział na centrum - peryferia to także problem polityczny. Europa to oczywiście centrum cywilizacji, kolebka kultury, a obszary wpływów islamu uważane są za kraje barbarzyńskie, ciemnogród. O tych podziałach przypomniał na pozór niewinny obraz Kasi Dąbrowskiej – Meczet w Isfahanie. Ta praca w zestawiona wraz z innymi obrazami artystki wpisuje się w charakter jej twórczości – obrazów malowanych na bazie wspomnień, planów architektonicznych, zapamiętanych wnętrz. W kontekście wystawy Centrum – peryferia nabiera innych znaczeń, przywołuje zaostrzające się podziały społeczne i religijne, a także uświadamia jak egzotyczny i odległy dla przeciętnego Europejczyka jest świat Islamu. O miejscu kobiety w społecznej przestrzeni przypomniała Ada Braun. W pomieszczeniu przesiąkniętym zapachem piżma zaaranżowała słodkie przyjęcie. Delektując się ciasteczkami można było zadławić się cytatami na temat przestrzeni przeznaczonych kobietom i tych obszarów, do których nie miały bądź nie mają wstępu. Niewiarygodnie już brzmiące stwierdzenia Virginii Woolf na temat przestrzeni kobiet do pracy intelektualnej i dostępu do bibliotek mieszały się z żenującymi w swoim poziomie intelektualnym wypowiedziami współczesnych „prawicowych” polityków. Problem przestrzeni osobistej poruszył Bartek Jarmoliński. Dwa małe obrazki zawieszone nad fortepianem nie od razu rzucały się w oczy. Dopiero gdy widz wychylał lampkę wina (fortepian używany jest w galerii jako stół wernisażowy) mógł podnieść do góry wzrok i natknąć się na dwa bardzo realistyczne portrety autora. Dwie twarze, dwa rodzaje mimiki, po środku napis – nieupoważnionym wstęp wzbroniony. Usytuowanie nad fortepianem wzmacnia wymowę pracy – trudno się do niej zbliżyć ze względu na ciężki mebel, który odgradza odbiorcę od wizerunków artysty. Centrum – peryferia to nomenklatura najczęściej określająca hierarchię przestrzeni miejskiej. Na ten temat wypowiedziało się kilku artystów biorących udział w wystawie. Monumentalny obraz Agaty Nowosielskiej wyraża pustkę blokowisk, betonową architekturę przytłaczającą człowieka. Obiekt Roksany Król kręci się w kółko, zacierając granice między fotografiami – obrazami 4 sfer miejskich na nim umieszczonych – strefy sakralnej, rozrywkowej, mieszkalnej i handlowej. Do przestrzeni miejskiej nawiązują także fotografie Macieja Bohdanowicza, książka artystyczna Joanny Bieli Garrido oraz malarskie fotografie Oli Ignasiak. Na ekspozycji zabrakło pracy analizującej Internet. Charakter tego medium powoduje, że w niehierarchicznej, poziomej jego strukturze zacierają się podziały na centrum i peryferia. To liberalne medium, w którym najłatwiej mogą wypowiedzieć się różne grupy społeczne. Nie było też pracy, która odnosiłaby się do samego miejsca wystawy – dzielnicowego ośrodka kultury, a nie żadnego centrum sztuki czy art center. To miejsce choćby ze względu na samą lokalizację ma małe szanse pojawić się w samym centrum uwagi. Tu nasuwa się pytanie: co powoduje, że instytucja jest w centrum lub poza obszarem zainteresowań mediów, krytyków, artystów i szerokiej publiczności? Brak odpowiedniej nazwy, lokalizacji, funduszy, znajomości, promocji? Pytanie czy gdy już jest cała oprawa dla sztuki, to z tego powodu sztuka prezentowana w centrach jest sztuką „centralną” czyli ważną, a ta tworzona poza centrum jest mniej wartościowa? Czy to, co organizują ludzie z tego czy innego centrum ma większą wartość intelektualną niż działania na peryferiach? Czasami odnoszę wrażenie, że wśród wielkiej promocji zapomina się o „wkładce intelektualnej”, przemyślanej koncepcji kuratorskiej, odpowiednim doborze prac, czy w ogóle sensie organizacji wystawy. Czy Galeria Promocji Młodych to miejsce godne uwagi? Wydaje się, że Agnieszka Kulazińska, wraz z Maćkiem H. Zdanowiczem znaleźli niszę, której nie wypełniło żadne z lokalnych centrów sztuki – otwarte projekty dla młodych artystów, nie tylko tych z Łodzi – forum wymiany idei, spotkań z artystami z różnych miast i uczelni, budowanie kontaktów między tymi, których nie zauważyło jeszcze żadne centrum. Dwa lata temu działalność Maćka i Agnieszki była znana tylko lokalnie, obecnie do udziału w wystawach przez nich zorganizowanych zgłaszają się młodzi artyści z całej Polski.W ten sposób galeria, która wcześniej organizowała ekspozycje w stylu „Akt w malarstwie i rysunku (profesorskich pupilków)” orientuje się na różnorodne działania „młodej” sztuki współczesnej. Z peryferyjnym położeniem nie musi więc wiązać się prowincjonalność i dno intelektualne programu artystycznego. Dowodem na to jest Galeria Manhattan, która ze względu na swój osiedlowy status miała dużą szansę stać się miejscem prezentacji pasteli i akwareli plastyków amatorów, a od wielu lat ukazuje najciekawsze postaci z polskiej sceny artystycznej a także artystów zagranicznych. Ma także wierną, niezawodną publiczność i niekwestionowane miejsce w centrum nie tylko łódzkich inicjatyw artystycznych. Kulazińska i Zdanowicz zaproponowali temat adekwatny do sytuacji, która dotyczy ich galerii i wielu lokalnych domów kultury, osiedlowych galeryjek, gdzie ścierają się ambicje i marzenia świadomych współczesnej sztuki kuratorów oraz konieczność organizowania wieczorków tanecznych dla seniorów, warsztatów dla dzieci, a to wszystko w jednej, wspólnej przestrzeni. Taka sytuacja godzi w profesjonalizm ekspozycji, w prestiż galerii, jednak warto zauważyć, że sztuka nie rodzi się w warunkach sterylnych. Ścieranie się interesów różnych grup, konflikt ludzi, którzy dążą w kierunku centrum i lokalnych społeczności, dążących do świętego spokoju i ciepłej posadki, może powodować chęć łamania zakazów, przełamywania stereotypów i konwenansów, zmieniania zastanego porządku – jednym słowem odważnej sztuki.
DIALOGI Z PRZESTRZENIĄ. CENTRUM-PERYFERIA Otwarcie wystawy podsumowującej projekt 27 kwietnia, godz. 18. Galeria Promocji Młodych BOK RONDO, ul. Limanowskiego 166. Wystawa do 13 maja. PROGRAM INTERDYSCYPLINARNEGO PROJEKTU DLA MŁODYCH TWÓRCÓW
Pierwszą edycję poświęcamy zagadnieniom centrum i peryferii, granicom i współzależnościom między nimi. Problematyki tej nie chcemy ograniczać jedynie do kwestii stricte urbanistycznych czy architektonicznych. Znajdują one swoje przełożenia na wiele sfer współczesnego życia: istnienie stref, ludzi wykluczonych, groźnych, peryferyjnych Innych, władzy, kultury korporacyjnej, wolności konsumenckiej, autorytetów, kultury masowej. Projekt „Dialogi z przestrzenią" to próba stworzenia obrazu środowiska miejskiego, otoczenia, w którym żyjemy, analizy doświadczeń z nim związanych. Tkanka miejska jest przestrzenią szczególną - pełną znaczeń, informacji, komunikatów adresowanych/odczytywanych przez odwiedzających ją, żyjących w niej ludzi. Jej sytuacja jest dwojaka tworzona przez świadomość, jednocześnie tworzy świadomość, zmusza do interpretacji, podjęcia z nią dialogu. Jej bycie nigdy nie jest jednoznaczne. Nie jest tylko biernym obrazem, podsumowaniem istniejącego stanu rzeczy. Posiada również moc kreacji przechowywania śladów dawnej i tworzenia nowej świadomości mieszkańców. Miasta stawiają przed nami pytania, projekt „Dialogi z przestrzenią” jest próbą poszukania odpowiedzi, wejścia w dialog, przeniesienia go na inne, nie-urbanistyczne, płaszczyzny. Punktem wyjścia podejmowanych problemów jest doświadczenie przestrzeni miejskiej Łodzi a dla mnie, Łodzianki cechą charakterystyczną tego miasta jest brak ostrych granic, podziałów na obszary centralne i peryferyjne. Stosunek centrum i peryferii ma charakter kół koncentrycznych. Centrów jest wiele. Każdy umiejscawia je gdzie indziej. Nasza przestrzeń (nasza, czyli oswojona, zapoznana) poszerza się wraz z procesem dorastania-najpierw jest to dom, później ulica, dzielnica, charyzmatyczny idol. Współczesne miasta to konglomerat dźwięków, zapachów, obrazów, organizm zbudowany z historii i współczesności, narracji małych/prywatnych oraz wielkich/publicznych. Dzisiejsze aglomeracje ulegają nieustannym zmianom, przeobrażeniom. Dawne obszary ważne upadają, odradzają się niczym Feniks z popiołu, lecz w nieco innej, bardziej plastikowej wersji. Jakie obszary obecnie mają szansę bycia w centrum? Te pluszowe, przyjazne, prywatne? Czy może publiczne, niejasne, tajemnicze, niebezpieczne? Jaki jest charakter współczesnych centrów? Co odróżnia je od kuratorka projektu: Agnieszka Kulazińska Twórcy biorący udział w projekcie:
19 kwietnia, godz 21. Projekt "Kolej" to widowisko multimedialne składające się z koncertu muzyki elektronicznej i wizualizacji, tworzonych "na żywo" filmów wideo. Autorzy, duet Z^2 do kompozycji wykorzystują nagrane wcześniej odgłosy pociągów, maszyn i innych obiektów oraz miejsc związanych z koleją. Projekt jest próbą oddania poetyki miejsca, doświadczania jego tkanki, specyfiki wizualno-dźwiękowej przestrzeni. 27 kwietnia, godz. 18. 27 kwietnia, godz. 19 Iwona Cała, architekta i ilustratorka, absolwentka podyplomowego studium projektowania "architektura+dialog". architektura+dialog To akademickie centrum studiów nad przestrzenią dialogiczną, nad ideami architektury dialogicznej i miasta dialogicznego, kierowane przez dr arch. Jacka Dominiczaka. miasto - przestrzeń dialogiczna (...) Przestrzeń pomiędzy skupia w sobie istotę dialogu, w jaki może wejść architektura miasta, pozostając autentyczną i oryginalną, jeśli tylko zdobędzie się na gest w stronę Drugiego. W fasadzie, w wierzchniej warstwie, tkwi ogromny potencjał realizacji twórczego spotkania w przestrzeni miejskiej. To ona, niczym twarz, może przenosić treści, pozostające w ukryciu. Może wreszcie spełniać pragnienie dotyku, będącego czymś więcej niż materialnym zetknięciem.(...) 12 maja, godz. 17 Michał Brzeziński, rocznik 1975 roku, artysta i teoretyk wideo. Jego główny krąg zainteresowań to media ekranowe: telewizja internet, DVD. Prowadzi warsztaty, produkował dla telewizji program poświęcony wideo. Prace jego łączą tradycję sztuki wideo i filmu eksperymentalnego. Pokazywane były w zestawie "Polski Found Footage 1957-2004", na II Targach Sztuki w Rzeźni Miejskiej w Poznaniu, w galerii Space-twotentwo w Londynie, w BWA w Lublinie, oraz w ramach kolekcji Galerii Wymiany: "Nowe Energie Video" w Centrum Sztuki w Poznaniu, "DVD - nowe energie wideo!" w galerii Manhattan w Łodzi, a także w Filharmonii Łódzkiej im. A. Rubinsteina i w dwóch pokazach na Łódź Biennale 2006. W katalogu Polska Sztuka Wideo opublikowanym w czerwcu 2006 jest wymieniany wśród najbardziej reprezentatywnych polskich artystów wideo. ORGANIZATOR :
|
