powrót

Anka Leśniak FADING TRACES

Galeria Manhattan

„Fading Traces” to kontynuacja wcześniejszych artystycznych poszukiwań Anki Leśniak, dotyczących roli kobiet w sztuce i historii sztuki. Tytuł mówi o poszukiwaniach czegoś, co nie jest oczywiste. W tym przypadku jest to historia sztuki lat 70. i miejsce, jakie zajmują w niej artystki. Zmiana optyki jest jeszcze możliwa, ponieważ artystki te można jeszcze zapytać o to, co w znanych pozycjach książkowych jest z różnych przyczyn pomijane. Z drugiej strony minęło już wystarczająco dużo czasu, by z dystansem pojrzeć na tamte ciekawe, choć niełatwe czasy. Galeria Manhattan, wernisaż 08.10.2010, godz. 19.00. Wstęp wolny. Wystawa trwa do 29.10.2010, czynna pn. - pt. w godz. 11.00 - 18.00.

Zasadnicza część wystawy opiera się na projekcjach wypowiedzi artystek, które rozpoczynały swoją działalność artystyczną w latach 70. i których działania miały w tym czasie charakter nowatorski i eksperymentalny. Powstały w trakcie wywiadów, które przeprowadziła Anka Leśniak z Izabellą Gustowską, Anną Kuterą, Natalią LL, Jolantą Marcollą, Teresa Murak, Ewą Partum, Krystyną Piotrowską oraz Teresą Tyszkiewicz.

„Fading Traces” jest tytułem, który mówi o poszukiwaniach czegoś, co nie jest oczywiste. Historia sztuki wielokrotnie okazała się nauką niedoskonałą, opierającą się na badaniach, prowadzonych i pokazywanych z jednego punku widzenia, mimo, że przeprowadzonych przez różne osoby. Kłopotem jest tu pewnie fakt, że mało kto odnosi się do źródeł takich jak wspomnienia, dokumenty z tamtych czasów, ulotne zapisy, często słabo utrwalone, natomiast każdy korzysta z literatury, powielając istniejącą perspektywę. Wynika to także z nadmiernej koncentracji na tym co powstało i kto o tym pisał, a nie kto tworzył i dlaczego. Anka Leśniak w swoim projekcie przełamuje tą szczególną repetycję: sięga do sztuki kobiet, które zaczynały tworzyć w latach 70., czasem nieco wcześniej, nie opiera się jednak na bibliografii, lecz pokazuje tą historię z ich punktów widzenia. Kontynuuje w ten sposób swoje wcześniejsze poszukiwania dotyczące roli kobiet w sztuce i historii sztuki.

Zmiana jej optyki i istota projektu w dużym stopniu zasadza się na tym kogo Anka Leśniak pyta o sztukę. Jej wybór pada na polskie artystki, których działania w latach 70. miały charakter nowatorski, które nie bały się sięgać po mało znane narzędzia, efemeryczną formę, narażając się często na krytykę. Leśniak idzie jeszcze dalej, ponieważ „Fading Traces” jest rodzajem artystycznego śledztwa, w którym artystka stawia pytanie o sztukę innych artystek, ale także o pamięć. Dziś, po kilkudziesięciu latach, historia sztuki pamięta i powtarza kilka, najwyżej kilkanaście kobiecych nazwisk. Należy zadać pytanie czy to wszystkie, czy może o którejś artystce zapomniano, a jeśli tak to dlaczego. Jak w tamtych ciekawych czasach radziły sobie kobiety ? Co zmieniło się od tamtej pory i jak z perspektywy czterdziestu lat artystki oceniają dokonania swoje i swoich koleżanek? Jaki rodzaj działań okazał się być najbardziej istotny nie tylko w ocenie historii sztuki, ale przede wszystkim w opinii ich samych.

Świadkami w śledztwie są zarówno artystki, które do dziś aktywnie działają i odnoszą sukcesy, jak i te kobiety, których eksperymentalne prace dopiero teraz odkrywa się i przypomina. Każda z wypowiedzi jest rodzajem dokumentu osobistego, obrazem sztuki z tamtych czasów. Fokus przesuwa się tu jednak z gotowych dzieł i książkowych faktów, na kontekst powstawania sztuki i indywidualne odczucia osób, które je kreowały. Każda z artystek nakreśla swoją własną mapę sztuki lat 70, na której jednak znajdują się punkty wspólne. To z nich wyłaniają się nowe aspekty zagadnień, czasami na pozór już dobrze znanych i oczywistych.

tekst: Karolina Jabłońska

Serdeczne podziękowania dla Patio Centrum Sztuki za wsparcie przy organizacji wystawy