powrót

Transgresje medialne - fotografia, video

Muzeum Kinematografii

wystawa potrwa do końca lipca, Muzeum Kinematografii, pl. Zwycięstwa 1

W Muzeum Kinematografii do końca lipca można oglądać wystawę, której tematem są wzajemne inspiracje i relacje między kilku mediami: fotografią, filmem, telewizją i wideo.
Na ekspozycję składają się prace trojga artystów – Patrycji Orzechowskiej, Ludovica de Vity i Janusza Połoma.
Cykl fotografii Patrycji Orzechowskiej „Bez tytułu” wpisuje się w nurt found footage. Autorka dokonuje „recyklingu” kadrów ze znanych z dziejów kinematografii światowej dzieł. Kadry te poddane zabiegowi nieostrości, ukazują słynne filmowe pary, które utkwiły w powszechnej świadomości widzów, stając się ikonami, kliszami kulturowymi.
Orzechowska dematerializując obrazy i nie przywołując tytułów filmów, do których się one odnoszą, bada nie tylko granice czytelności dzieła. Sprawdza także zakres pamięci odbiorców, zmuszając ich do zadawania sobie pytań: Skąd ja to znam? Z jakiego filmu pochodzą te pary? Kto jest jego reżyserem?
Prezentacja „Blue/room” francuskiego twórcy multimedialnego – Ludovica de Vity jest wieloelementowa.
Zainteresowania artysty oscylują wokół tematów związanych z badaniem relacji między obrazem i czasem w sztukach wizualnych oraz z problemem struktury pamięci.
Pierwsza część ekspozycji to sześć wielkoformatowych fotografii (100 x 150 cm), w których obrazy przenikają się ze sobą, są zakłócone i trudne do całkowitego rozpoznania rzeczywistości na nich przedstawionej. Prace mówią o niemożności zatrzymania czasu i usilnych próbach jego wskrzeszenia w naszej pamięci. Dlatego natura tych fotografii bliska jest mechanizmom pamięci, która nie rejestruje dokładnych kopii wydarzeń, lecz je rekonstruuje z okruchów myśli i wyobrażeń. Wspomnienia są niejasne, ledwo uchwytne, zniekształcone, pokryte warstwami nowszych wizerunków utraconej rzeczywistości.
W dźwiękowym performance dwoje aktorów czyta fragmenty dialogów z filmu Jean-Luc Godarda „Numéro deux” (w wersji francuskiej i angielskiej). Teksty są emitowane z dwóch, ustawionych na podłodze, megafonów.
Ta część instalacji także odnosi się do problemu czasu, który w kinie, jak w życiu, płynie linearnie, nie można go zatrzymać i powtórzyć – tak jak w wideo – żeby jeszcze raz zobaczyć określoną scenę, czy usłyszeć wypowiadane przez bohaterów słowa.Toteż artysta prezentuje dialogi w formie pętli, by odbiorca miał możliwość kilkakrotnego wysłuchania tych samych kwestii.
Użycie megafonów nawiązuje również do momentu rozpoczynania każdej akcji podczas kręcenia filmu.
De Vita wykorzystuje dzieło Godarda, reformatora i dekonstruktora języka filmowego, tworzącego prace z pogranicza kina, telewizji i sztuki wideo. Do jego strategii twórczych należą m.in.: manipulowanie prędkością obrazu, ujawnianie jego materialności, unieruchamianie kadrów, nakładanie ich na siebie, posługiwanie się cytatami, używanie kolażowych technik..
W „Numéro deux”, zrealizowanym na taśmie wideo w 1975 r., reżyser po kilka razy powraca do tych samych ujęć.
Ludovic de Vita w obrazie wideo, rzutowanym z sufitu na podłogę, przywołuje jedną ze scen wspomnianego filmu Godarda, wykorzystując efekt lustra. Bohaterowie tej sceny, ale także oglądający instalację widz zostają „uwięzieni” w ekranie. W obrazie pojawiają się również francuskie i angielskie słowa oznaczające opresję, niemożność. Przesłaniem autora jest uświadomienie odbiorcy filmów, iż zagłębiając się mentalnie w przedstawianą mu rzeczywistość zostaje w pewnym sensie w niej uwięziony.
Znaczna część życia współczesnego człowieka upływa w świecie kreowanym przez media.
Ascetyczne prace Janusza Połoma z cyklu „Zaśnieżony pejzaż” są więc reakcją na produkowany przez media zalew obrazów.
Na 20 zdjęciach widzimy tylko płaszczyznę leżącego śniegu i przestrzeń nieba. Zaś poszczególne kadry różnią się jedynie niewielkimi zmianami zarysu śnieżnej linii i odcieni barwnych fotografii. Połom ufilmowił także swoje prace, pokazuje je – jako wideofotografie – w formie ruchomej z rzutnika DVD.
W animowanych pejzażach linia wieńcząca płaszczyznę śniegu staje się falista, wznosi się i opada bardzo łagodnym, płynnym ruchem.
Mająca kontemplacyjny charakter ekspozycja, jest prawdziwym ukojeniem dla zmęczonych oczu i skołatanych nerwów odbiorców.

Alicja Cichowicz

Janusz Połom – absolwent wydziałów: Operatorskiego i Reżyserii Szkoły Filmowej w Łodzi. Były wykładowca (1974-1986) oraz dziekan Wydziału Operatorskiego i Realizacji Telewizyjnej (1981-1984) tejże uczelni. Wykładowca fotografii filmowej na uniwersytecie w Montrealu w Kanadzie i w meksykańskiej Narodowej Szkole Filmowej.
Były członek neoawangardowej grupy Warsztat Formy Filmowej (1971-1976). Twórca multimedialny: reżyser, scenarzysta, fotograf.
Wystawy w Polsce, Kanadzie, Francji i Meksyku.
Reżyser i autor zdjęć do ok. 70 filmów krótko, średnio i pełnometrażowych, wielokrotnie nagradzanych na prestiżowych festiwalach.

Patrycja Orzechowska – absolwentka Wydziału Malarstwa i Grafiki ASP w Gdańsku, wielokrotna stypendystka Ministerstwa Kultury. Ma na koncie wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych w Polsce, we Francji, Niemczech, Kanadzie, na Litwie.
Tworzy oryginalne i bardzo atrakcyjne wizualnie fotografie (o charakterze malarsko-graficznym) odwołujące się do estetyki filmowej.

Ludovic de Vita – francuski twórca multimedialny (malarz, fotograf, pracuje także w technikach cyfrowych i wideo). Absolwent Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Lyonie. Współpracuje z Centru Badań nad Obrazem i Tekstem (CEEI University Paris Diderot). Brał udział w wielu wystawach we Francji, USA, Chinach i Korei. Mieszka w Paryżu i Shenyang w Chinach.

www.kinomuzeum.pl