Idea

Projekt Zarejestrowane jest kontynuacją moich wcześniejszych poszukiwań dotyczących roli kobiet w historii i historii sztuki. W szczególności odnosi się do mojej ostatniej realizacji Fading Traces. Zebrałam w niej historie artystek, które rozpoczynały swoją karierę w latach 70. w Polsce, w czasie, gdy na Zachodzie dochodziły do głosu artystki podejmujące problemy feministyczne. Pytane artystki odnosiły się zatem do sposobu i możliwości funkcjonowania kobiet w sferze sztuki w czasach PRL.

Na bazie materiału zebranego w Fading Traces zamierzam poddać refleksji często powtarzane przekonanie, że kiedyś kobietom było trudniej funkcjonować w sztuce, a teraz mają równe szanse. Znaczące zdanie wypowiedziała Izabella Gustowska, która stwierdziła Teraz jest wiele kobiet w sztuce, ale kto zostanie zobaczymy za 20 lat.

Fading Traces był podróżą w przeszłość, natomiast projekt Zarejestrowane będzie rodzajem symulacji przyszłości na podstawie teraźniejszości. Podstawą dalszych działań w ramach projektu będą video-wywiady ze współczesnymi młodymi artystkami, dotyczące ich sytuacji, tego jak sobie radzą we współczesnych realiach polskiej sztuki i czy fakt, że są kobietami ma wpływ na ich sztukę i sposób funkcjonowania.

Udział w projekcie zaproponowałam artystkom urodzonym w latach 70. i 80. Zależało mi, żeby stworzył się rodzaj pętli czasowej, rodzaj pomostu między pokoleniem kobiet, które wtedy zaistniały jako artystki i tymi artystkami, które się wtedy urodziły. Artystki z projektu Fading Traces spoglądały na siebie z w przeszłości, z dystansu ok. 40 lat. Dokonywały rekonstrukcji minionych czasów. Przypomniały to, co wydało im się ważne z perspektywy czasu. Artystki młodego pokolenia dokonują w pewnym sensie rejestracji atmosfery, która towarzyszy ich sztuce. Co uznają za istotne, godne podkreślenia?

Zasadnicze pytania postawione w projekcie brzmią: Jak wiele przez 40 lat zmieniło w sytuacji kobiet? Czy większa ilość kobiet w sztuce przekłada się na fakt, że więcej ich pracuje na uczelniach artystycznych, więcej ich wystawia się w galeriach sztuki, dostaje nagrody? Na ile problemy młodych artystek różnią się od tych, z którymi borykały się artystki 40 lat temu?

Projekt zakłada kreowanie sztuki za pomocą narzędzi zapożyczonych z innych dziedzin, takich jak dziennikarstwo, socjologia, historia, grafika komputerowa. Będąc artystką, występuję tu w roli śledczego, który próbuje zbadać prawidła rzeczywistości, w której funkcjonuje.

To, czego szukałam w Fading Traces i czego szukam również w Zarejestrowanych, to coś, co można określić duchem czasów, ale wyłaniającym się z wypowiedzi kobiet, ich refleksji i historii (herstory). Właśnie kobiet, bo kobiety wciąż, mimo iż często są przedmiotem dyskusji, rzadziej są pytane o ich własne zdanie. A dlaczego akurat artystek? Jednym z powodów jest to, że odnoszę wrażenie, iż mimo przewagi kobiet na studiach artystycznych, profesja artysty należy do tych, w których chyba najtrudniej jest pogodzić oczekiwania społeczne wobec kobiet, a także ich własne potrzeby w tym względzie, z wymaganiami jakie stawia sztuka.